کویر مرنجاب : جاهای دیدنی و هرآنچه باید قبل از سفر بدانید

کویر مرنجاب کجاست ؟

مرنجاب کویری در مرکز ایران و در استان اصفهان، توابع کاشان و دهستان کویرات است. این کویر در شمال شهر آران و بیدگل و 720کیلومتری شهر اصفهان قرار دارد.

همانطور که پیش‌تر نیز گفتم شاه عباس صفوی این کویر را «مرنجاب» نامید؛ برخی علت این نامگذاری را به رنج کندن چاه و قنات آب شیرین در کویر ربط می‌دهند که از عبارت «مرد رنج آب» گرفته شده است.

 

---

جاذبه های طبیعی کویر مرنجاب

پوشش گیاهی و جانوری شگفت‌انگیز

با اینکه مرنجاب پوشیده از تپه‌ها و رمل‌های شنی و ریگزار است ولی در مقابل، پوشش گیاهیِ قابل توجهی هم دارد؛ گیاهان شورپسند مانند درخت‌های گز، تاغ، بوته‌های قیچ، ارته، اسکنبیل و دم گاوی در جای جای این کویر خودنمایی می‌کنند.

از حیوانات کویر غافل نشوید؛ گرگ، شغال، کفتار، روباه شنی، گربه شنی، بزمجه، آفتاب‌پرست، انواع مارمولک، مار، عقرب، تیهو، عقاب، شاهین و البته یوزپلنگ معروف ایرانی، مرنجاب را برای زندگی انتخاب کرده‌اند. هنگام بازدید از مرنجاب مراقب باشید تا به گیاهان و جانوران این کویر آسیبی نرسانید.

دریاچه نمک آران و بیدگل

دریاچه نمک در حاشیه کویر و حدود 35 کیلومتری شهر آران و بیدگل است. این دریاچه حدود 650 کیلومتر مساحت دارد. دریاچه در بیشتر ماه‌های سال خشک و به صورت نمکزار است ولی یکی از جذابیت‌های خیره کننده آن پس از بارش باران و تبخیر آب نمایان می‌شود: اشکال هندسی جالبی که از رسوبات نمک به وجود آمده‌اند.

برای دسترسی به این دریاچه زیبا دو راه وجود دارد. راه اول این است که آران و بیدگل به سمت مرنجاب، بعد از حدود ۳۵ کیلومتر به دوراهی دریاچه نمک می‌رسید. راه دوم این است که بعد از عبور از کاروانسرای مرنجاب، ۱۰ کیلومتر دیگر ادامه دهید تا به دو راهی چاه دستکن برسید، مسیر سمت دریاچه را انتخاب کنید.

یادتان باشد که زمین‌های اطراف این دریاچه به‌شدت باتلاقی هستند و ممکن هست خودروی شما یا حتی خودتان را گرفتار کنند؛ پس حتما برای رفتن به دریاچه از یک راهنما کمک بگیرید. افراد زیادی در آن حوالی گرفتار باتلاق شده‌اند و سفرشان نیمه‌کاره مانده است.

جزیره سرگردان

جزیره سرگردان همانطور که تا حدودی از نام آن هم پیداست، یکی از مرموزترین و جذاب ترین جاهای دیدنی کویر مرنجاب است. این جزیره سرگردان در میان دریاچه مسیله یا همان دریاچه نمک در حاشیه کویر قرار دارد و از دور مانند یک کوه کوچک به نظر می‌رسد که اطراف آن را حلقه‌ای از غبار پوشانده است.

دریاچه مسیله در اکثر فصل‌های سال خشک و به صورت نمکزار است ولی در فصل‌های بارندگی سطح آب در حدود 2 تا 5 سانتی‌متر بالا می‌آید. این جزیره از سنگ‌های آتشفشانی به وجود آمده و هیچ پوشش گیاهی‌ای نیز ندارد.

علت نامگذاری جزیره سرگردان جالب است؛ خطای دیدی که بر اثر گرمی هوا و وجود نمکزار در اطراف به وجود آید، باعث شده که مردم بومی تصور کنند این جزیره در حال حرکت است و به همین دلیل آن را سرگردان نامیدند.

دقت کنید که نمکزارهای اطراف جزیره سرگردان هم در بیشتر مواقع حالت باتلاقی دارد پس هنگام بازدید از آن جوانب احتیاط را در نظر بگیرید.

رمل‌های کویر مرنجاب

همانطور که پیش‌تر نیز گفتم بیشتر کویر مرنجاب پوشیده از ریگزار و تپه‌های شنی است که به آن‌ها «رمل» می‌گویند. قدم زدن بر روی رمل‌ها در زیر نور آفتاب تجربه دلچسب و شیرینی است که تنها در کویر می‌توانید داشته باشید؛ شن‌های طلایی رنگی که به لطف خورشید گرم هستند ولی هنوز در زیر آن خنکی شب کویر احساس می‌شود.

طلوع یا غروب کویر مرنجاب را از دست ندهید. رقص نورهای رنگارنگ خورشید بر روی رمل‌های طلایی صحنه ایست که زیبایی‌اش تا مدت‌ها شیرینی کویر را برایتان تداعی می‌کند.

---

شب کویر

بی شک تاکنون بارها و بارها تعریف شب کویر را شنیده‌اید حتی اگر تجربه دیدن آن از نزدیک را هم نداشته باشید. شب‌های کویر به ویژه اگر آسمان صاف باشد، واقعا شگفت انگیز و افسونگر است؛ به راحتی می‌توانید گرد بودن زمین را احساس کنید چراکه در میان ستاره‌های کوچک و بزرگ نقره‌ای رنگ محاصره می‌شوید. ستاره‌هایی که بدون وسیله‌های حرفه‌ای رصد نیز قابل مشاهده هستند. چشم برداشتن از این همه زیبایی و شکوه حتی با وجود خستگی روز هم دشوار خواهد بود.

جاذبه‌های تاریخی کویر مرنجاب

کاروانسرای مرنجاب

مرنجاب در مسیر جاده ابریشم قدیم قرار دارد؛ جاده معروفی که تجارت ایران با چین و اروپا را میسر می‌کرد. شاه عباس صفوی در تمام مسیر جاده ابریشم کاروانسراهایی را ایجاد کرده بود تا هم محلی برای اقامت و استراحت مسافران، تجار و کاروان‌ها باشد و هم امنیت آنان را فراهم کند.

در سال 1012 هجری، شاه عباس دستور ساخت کاروانسرای مرنجاب را بر روی تپه‌ای در کنار چشمه آب شیرین و دریاچه نمک صادر کرد، به همین دلیل به کاروانسرای عباسی مشهور شد. خضر نهاوندی که در آن زمان حاکم کاشان بود این کاروانسرای بزرگ را در زمینی به مساحت 3500 مترمربع با 29 اتاق با آجر بنا کرد. دیوارهای آن با کنگره و به صورت سنگر ساخته شد. در آن زمان 500سرباز مسلح از کاروانسرای مرنجاب محافظت می‌کردند.

در سال 1378خورشیدی، میراث فرهنگی کاروانسرای مرنجاب را از شخصی به نام شیبانی که مالک آن بود، خرید و مرمت کرد. این کاروانسرا در 30 تیرماه سال 1384خورشیدی به شماره 12126 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

کاروانسرا مرنجاب هم‌اکنون نیز پابرجاست و اتاق‌های آن پذیرای مهمان‌هایی است که می‌خواهند شب را در کویر بمانند. یکی از اتاق‌ها هم تبدیل به سفره خانه شده است. همچنین می‌توانید در پشت بام کاروانسرا به کمک وسایل رصد از آسمان شب کویر مرنجاب لذت ببرید.