کویر گردی

ماهنامه همشهری سرزمین من - رضا یوسفی: «هر کس یک بار مسحور افسون کویر شود، تا پایان عمر رهایش نخواهدکرد.» این جمله معروف را دکتر «آلفونس گابریل»- جغرافیدان و جهانگرد فقید اتریشی- گفته است. او سفرهایی به کویرهای ایران داشته و معروف ترین سفرنامه اش، با عنوان «عبور از صحاری ایارن» به چاپ رسیده است.

صحرا، کویر، بیابان، بادیه و این دست اسامی، گرچه از لحاظ علمی تفاوت هایی با هم دارند و وجوه تمایزشان وابسته به ارتفاع از سطح دریا و مقدار بارش سالانه و نوع پوشش گیاهی و میزان نمک موجود در خاک است، اما برای گردشگران و کویرنوردان تفاوت چندانی ندارند و معمولا وجود تپه ماسه ای های نرم و بلند (یا همان رمل ها)، رودهای شور، دریاچه های نمک، گیاهان کویری و پرندگان و جانوران بیابان زی، باعث جذب مسافران به نقاط کویری می شود.

حدود یک چهارم مساحت ایران را کویر و بیابان تشکیل می دهد و گردشگران کویردوست، معمولا در فصل های پاییز و زمستان عازم این مناطق می شوند. در ماه های سرد سال، گرچه از گرمای سوزان تابستانی کویرها خبری نیست، اما باید مراقب شب های سرد کویر بود.

در این مطلب، 10 منطقه کویری ایران را که امکان سفر نسبتا راحت به آن ها برقرار است، معرفی می کنیم. سفر به صحرا و بادیه، لذتی فراموش نشدنی دارد و باید حداقل یک بار تجربه اش کرد. بی جهت نیست که سعدی این چنین حکیمانه می گوید: «به راه بادیه رفتن، به از نشستن باطل».

1- بادگیرهای کویری

 روستای خور

در استان خراسان جنوبی و بین شهرهای بیرجند و طبس، روستایی به نام «خور» وجود دارد که نباید آن را با شهری به همین نام که معروف به خور و بیابانک است، اشتباه گرفت. این روستا که همچنان جمعیت و رونق خود را حفظ کرده و بسیاری از مراسم آیینی اش هنوز برقرار است، معماری و بافت هوشمندانه ای دارد. کوچه های پرپیچ و خم، خانه های متراکم و بادگیرهایی که همگی به خاطر شرایط اقلیمی منطقه است، از ویژگی های این روستا به شمار می رود.

قلعه خشتی، آبگرم، دره «گوده» و آب انبار شگفت انگیز روستا که ورود به آن چندان هم ساده نیست، از جاذبه های گردشگری اش محسوب می شوند. آب انبار و قلعه خشتی، قدمت شان به دوره صفویه می رسد. هرچه از مرکز روستا دورتر شوید و به سمت جنوب روستا بروید، جلوه های کویری بیشتری را می بینید. کشاورزی هم در این روستا رونق خوبی دارد و می توانید از روستاییان، محصولات تازه و سالم خریداری کنید.

چطور برسیم: در مسیر بیرجند به طبس، 85 کیلومتر بعد از بیرجند به روستای خور خواهیدرسید. اگر هم از طبس به سمت شرق می روید، باید سه راه «دیهوک» را به راست و سپس سه راه عرب آباد را به چپ بپیچید. 75 کیلومتر بعد از عرب آباد، روستای خور را خواهید دید.

2- در همسایگی مصر

عروسان

کویر مصر، یکی از معروف ترین کویرهای ایران است و بسیاری از گردشگران تجربه سفر به روستای مصر را دارند، اما در نزدیکی مصر ایران، روستای دیگری هم به نام «عروسان» وجود دارد که خلوت تر و بکرتر از مصر است و نخلستان ها و رمل های اطرافش، مسافران را شیفته خود می کند.

وجود چشمه در آن منطقه، باعث رونق کشاوزی در عروسان شده البته در دهه های پیشین که جاده های آسفالته امروزی وجود نداشت و عروسان در مسیر ارتباطی «جندق» به «خلوان» و «طبس» بود، رونق بیشتری هم داشت.

در نزدیکی روستای عروسان، روستای دیگری هم به نام «محمدآباد کوره گز» هست که امروزه فاقد سکنه دائمی است و فقط یکی از خانه های قدیمی اش به صورت اقامتگاه گردشگران درآمده است. در مناطق نزدیک به عروسان مصر، دو روستای هم نام، یکی «عروسان گلستان» یا همان «عروسان گرمه» و دیگری «عروسان چوپانان» هست که باید در مسیریابی تان به این مسئله دقت کنید.

چطور برسیم: چه از مسیر نایین و انارک و چوپانان و چه از مسیر دامغان و معلمان و جندق که وارد جاده خور و بیابانک شوید. بین شهرهای فرخی و خور، خروجی روستای مصر را خواهیددید. وارد این جاده فرعی و آسفالته شوید و 15 کیلومتر برانید تا تابلوی جاده عروسان را در سمت راست تان ببینید. این جاده، خاکی است و البته خودروهای سواری هم از آن عبور می کنند. 20 کیلومتر که در آن راندید، به یک دوراهی می رسید که مسیر سمت چپش به روستای عروسان که در همان نزدیکی است، می رود و جاده سمت راستش به روستای محمدآباد کوره گز منتهی می شود.

3- بلندترین تپه ها

ریگان

شهرت کویر ریگان در استان کرمان، به ارتفاع رمل هایش است. تپه ماسه ای های ریگان که ارتفاعشان به 75 متر هم می رسد، هم جذابیت تفریحی دارند و هم خواص درمانی. این تپه های متعدد و انبوه، در منطقه ای به طول 25 کیلومتر و عرض چهار کیلومتر قرار دارند و بسیاری از مسافران در آن ها «حمام شن» می گیرند.

کویر ریگان در نزدیکی شهر کوچک «محمدآباد ریگان» در حاشیه جاده بم به زاهدان واقع شده است و برای دیدنش باید به روستای «علی آباد پشت ریگ» بروید. در مسیرتان از «محمدآباد ریگان» به «علی آباد پشت ریگ»، درختان «کهور» را در اطراف جاده خواهید دید. این درختان صحرایی و گرمسیری، هم منظره ای زیبا و هم سایه ای لذت بخش به مسافران هدیه می کنند. بومیان منطقه هم چوب ساقه های خشکیده اش را به عنوان زغال استفاده می کنند. جنگل «کهور ریگان»، یکی از بزرگ ترین رویشگاه های کهور در ایران بوده است و این درختان کهنسال، به تثبیت شن های روان هم کمک می کنند. درخت کهور در کم آب ترین فصول هم به حیات خود ادامه می دهد.

چطور برسیم: اگر از مسیر کرمان به بم برسید باید مسیرتان را مستقیم ادامه دهید تا به «بروات» و «ارگ جدید» و سپس «نرماشیر» برسید. در انتهای شهر نرماشیر یک سه راهی می بینید که مسیر مستقیمش به زاهدان و مسیر سمت راستش به «محمدآباد» و «ایرانشهر» می رود. جاده سمت راست را انتخاب کنید تا بعد از 50 کیلومتر، به شهر محمدآباد ریگان برسید. از محمدآباد به سمت شرق (یعنی جاده ایرانشهر) رفته، از شهر خارج شوید. سه کیلومتر که از شهر دور شدید، یک جاده در سمت چپ تان می بینید که به طرف «علی آباد پشت ریگ» می رود. وارد این مسیر شوید و 10 کیلومتر برانید تا به این روستا برسید. به علی آباد پشت ریگ که رسیدید، تپه های شنی در سمت چپ شماست و باید خودروی خود را قبل از تپه های شنی پارک کنید.

4- در انتهای زاینده رود

کویر خارا

«خارا» به معنی بیابان است و البته نام یکی از کویرهای استان اصفهان هم هست. استان اصفهان که دربرگیرنده اقلیم های کوهستانی و کویری متضاد است، یکی از معروف ترین رودخانه های ایران یعنی زاینده رود را در خود جای داده و این رود بعداز عبور از مناطق مرتفع غرب استان، به کویر خارا و تالاب گاوخونی در شرق استان می رسد. کویر خارا در نزدیکی «ورزنه» است که این شهر هم خودش مناطق کویری و تپه های ماسه ای بلند و معروفی در اطرافش دارد. قدم زدن در ریگزارهای بلند این کویر، استراحت زیر درختچه های تاغ، تماشای انعکاس تصویر طبیعت روی سطح آب تالاب گاوخونی و همچنین تماشای پرندگان این تالاب (البته برای گردشگران سحرخیز)، تفریحات شما در این سفر خواهدبود.

چطور برسیم: اگر از اصفهان حرکت می کنید باید وارد جاده شیراز شوید و در هماناوایل مسیر، جاده شهر «بهراستان» را در سمت چپ تان انتخاب کنید و بهارستان و «نیک آباد» را هم رد کنید تا 45 کیلومتر بعد از نیک آباد به «حسن آّاد» برسید.

اگر هم در نایین هستید، وارد جاده نایین به اصفهان شوید و حدود 25 کیلومتر که از نایین دور شدید، وارد جاده ورزنه در سمت چپ تان شوید. در همان ابتدای شهر که وارد کمربندی شده، از سر دیگر شهر خارج شوید، خود به خود وارد جاده «دستگرد» خواهید شد و ابتدا به دستگرد و سپس بلافاصله به حسن آباد خواهید رسید. در هر حال وقتی به حسن آباد رسیدید، یک جاده خاکی در جنوب شرقی این شهر کوچک، شما را به کویر خارا و ساحل غربی تالاب گاوخونی خواهدرساند. البته برای رسیدن به ساحل شرقی این تالاب، باید از جاده ای خاکی که از میانه کمربندی ورزنه منشعب می شود، استفاده کنید.

5- جایی برای آرامش

دِه سَلم

کلوت های شهداد در یک سر جاده شهداد به نهبندان واقع شده اند و کویر «ده سلم» هم در سر دیگر این جاده است. این روستا از توابع شهرستان نهبندان در استان خراسان جنوبی محسوب می شود. وجود آب و قنات در روستا باعث شده که ده سلم با وجود دوری اش از شهرها، همچنان پابرجا بماند و البته همین دوربودن از هیاهوست که گردشگران را جذب خود می کند.

دو قلعه قدیمی روستا هم مانند خانه هایش، گِلی هستند و منظره نخلستان های روستا هم برای مسافران جذاب است. به جز آب شیرین و قنات، یک رود شور هم در حاشیه روستا جاری است و در اطرافش بلورهای نمکی تشکیل شده که برای دیدن آن و نیز برای پیاده روی در ریگزارهای کویری ده سلم، باید به حاشیه روستا بروید. همچنین در ابتدای سفرتان و در مسیر رسیدن از نهبندان به ده سلم، از منطقه ای کوهستانی عبور خواهیدکرد که کوه های مینیاتوری (مریخی) را هم خواهیددید.

چطور برسیم: در استان خراسان جنوبی و در انتهای شرقی نهبندان وارد جاده شهداد و کرمان می شوید. حدود 85 کیلومتر که از نهبندان دور شدید، بعد از ایست بازرسی، یک دوراهی می بینید که جاده سمت راستش به شهداد می رود و مسیر سمت چپش، بعد از دو کیلومتر شما را به ده سلم می رساند.

6- لب مرز کویر

نمکزار سیرجان

سیرجان یکی از نقاطی است که اتصال بین دو اقلیم کوهستانی و کویری را در استان کرمان برقرار کرده است. از یک سر، راه دارد به «بَلوَرد» و «بافت» و از سوی دیگر، به نمکزار و کویر. دریاچه نمک سیرجان که مهمترین نماد کویری منطقه است، در غرب شهر سیرجان قرار دارد.

این کفه نمک که یکی از بزرگ ترین ذخایر نمکی در کشور به حساب می آید، پس از بارش باران تبدیل به دریاچه ای پر از آب شور می شود و البته به دلیل گرمای منطقه، آبش ظرف مدت کوتاهی تبخیر و مجددا به کفه ای از نمک تبدیل می شود. اگر در روزهای میانی ماه قمری به آن جا بروید، درخشش مهتاب روی بلورهای نمکی دریاچه بسیار زیباست. در خود شهر سیرجان هم می توانید نمادهایی از کویر را ببینید، از جمله «بادگیر»، که معروف ترین آن ها «بادگیر چپقی» است که شکل و شمایلی متفاوت با سایر بادگیرها دارد.

چطور برسیم: در مسیر ارتباطی سیرجان به نیریز و شیراز، 40 کیلومتر که از سیرجان دور شدید، دریاچه نمک سیرجان را در سمت راست جاده خواهیددید. مهم ترین نشانه آن منطقه، معدن «گل گهر» سیرجان در سمت مقابلش است. اگر حوصله رانندگی طولانی ندارید، می توانید از قطارهای مسیر بندرعباس که در ایستگاه سیرجان توقف دارند، استفاده کنید.

7- نوک شمالی کویر

زمان آباد

استان سمنان هم بخش های قابل توجهی از دشت کویر مرکزی ایران را در خود جای داده که «خار توران» معروف ترین آن هاست. این منطقه حفاظت شده که زیستگاه یوزپلنگ و گور ایرانی هم هست، یکی از بهترین مناطق برای رمل نوردی و بالا و پایین رفتن روی تپه های ماسه ای است. آب و هوای گرم و خشک و بیابانی، باعث رویش درختچه های زیبای تاغ در منطقه شده و رودهای کوچک و شوری که به «کال شور» سبزوار می ریزند هم بر جذابیت های بصری منطقه افزوده است. روستای «زمان آباد» در کنار جاده آسفالته واقع شده است  و مناطق کویری اش در شمال و شرق روستا واقع شده اند.

چطور برسیم: در مسیر شاهرود به سبزوار، 12 کیلومتر بعد از «میامی»، وارد جاده «بیارجمند»، در سمت راست تان شوید. در میدان واقع در انتهای بیارجمند، جاده «خانخودی» و «کاشمر» را انتخاب کنید. 110 کیلومتر بعد از خانخودی، به زمان آباد خواهید رسید. تقریبا 35 کیلومتر قبل از زمان آباد هم، یک جاده فرعی و خاکی در سمت چپ تان است که شما را به رضاآباد می رساند.

8- یک دنیا شگفتی

کلوت های شهداد

کلوت ها معروف ترین نماد کویر لوت هستند. این عارضه های طبیعی شگفت انگیز و کم رقیب، کلوخ هایی سخت و توپُر و مرتفع هستند که طی سال های طولانی و بر اثر مقاومت در برابر فرسایش باد، شکل گرفته اند. وسعت این منطقه به حدی است که لقب «ابرشهر کلوخی» به آن اطلاق می شود.

جاده شهداد به نهبندان، که دو استان کرمان و خراسان جنوبی را به هم متصل می کند، از گوشه این شهر خیالی عبور کرده و شما می توانید به راحتی کلوت ها را از نزدیک ببینید و البته اگر ماجراجو باشید، با رعایت نکات فنی وارد قسمت های بکر کویر شوید.

در حوالی کلوت ها پوشش گیاهی از نوع نِبکا (گلدان های وارونه) است و وقتی وارد بخش های مرکزی کویر لوت بشوید، دیگر خبری از هیچ نوع پوشش گیاهی نیست و اصولا هیچ حیاتی در چاله مرکزی کویر لوت وجود ندارد، حتی باکتری! یکی از عجایب کویر شهداد، نزدیکی اش به منطقه سردسیر و قله های «سیرچ» و «باغ بالا» است. اگر در ماه های سرد سال (و حتی نوروز) به منطقه سفر کنید، در میان گرمای کلوت ها می توانید از دوردست، برف را روی قله های این کوه ها ببینید.

چطور برسیم: کرمان به ماهان دو جاده دارد. یکی «جاده دولتی» و دیگری «جاده هفت باغ». باید وارد جاده دولتی شوید و درمیانه مسیر (تقریبا 20 کیلومتر بعد از کرمان) سه راهی را به چپ بپیچید تا بعد از عبور از جاده ای کوهستانی و یک تونل بلند، ابتدا به سیرچ و سپس به شهداد برسید. اندکی مانده به ورودی شهداد، جاده نهبندان در سمت چپ تان است که باید واردش شوید و حدود 50 کیلومتر برانید تا کلوت های شگفت انگیز شهداد را ببینید.

9- راحت و نزدیک

مرنجاب

برای آن ها که می خواهند سفری یک روز از تهران به کویر داشته باشند، یکی از ساده ترین انتخاب ها، کویر «مرنجاب» است. این کویر که در نزدیکی کاشان و در حاشیه دریاچه نمک واقع شد، اکثر نمادهای کویری یعنی رمل و درختچه های بیابانی و چاه های دست کن و آب انبار و دریاچه نمک و کاروانسرا را دارد و به جز جاده اش که خاکی است، از لحاظ نزدیکی به پایتخت و امکانات بین راهی، گزینه ای مطلوب به شمار می رود.

کاروانسرای مرنجاب که در زمان شاه عباس صفوی بناشده، در مسیر گرمسار به کاشان و اصفهان قرار دارد و هم اکنون نیز برای اسکان گردشگرانی که قصد شب مانی در مرنجاب را دارند، مورد استفاده واقع می شود. کویر مرنجاب در حاشیه پارک ملی کویر است و در بسیاری از جاهایش رمل های نرم برای پیاده روی گردشگران یافت می شود. اگر به کویر مرنجاب می روید، می توانید در نزدیکی «آران و بیدگل» به دیدن «شهر زیرزمینی نوش آباد» هم بروید.

چطور برسیم: در «میدان شهید منتظری» کاشان (یا همان فلکه اکسپورت) وارد بلوار کارگر شوید و از روی پل راه آهن هم عبور کنید تا به آران و بیدگل برسید. در دومین میدان که کوچک تر از میدان اول است، دور بزنید و از اولین خروجی (نبش پمپ بنزین) را به راست بپیچید و در مسیرتان تابلوهای مرنجاب و دریاچه نمک را دنبال کنید تا به اتدای جاده خاکی و چهار کیلومتری کاروانسرای مرنجاب برسید. در این جاده بعد از 25 کیلومتر، اولین راه دسترسی به دریاچه نمک را در سمت چپ تان می بینید. پنج کیلومتر جلوتر، آب انبار و تپه ماسه ای های جذابی را در سمت راست تان می بینید. در انتهای جاده هم راهی دیگر به دریاچه نمک و سپس کاروانسرا در سمت چپ تان است و البته آن جا هم پر از رمل است برای تپه نوردی.

10- آسان و مجهز

متین آباد

کویر «متین آباد» به سبب وجود کمپ کویری مجهز، یکی از گزینه های کویرگردی به ویژه برای مسافرانی از تهران و اصفهان است که می خواهند در یک سفر دو روزه کویری در آخر هفته، هم راه سفرشان کوتاه باشد و هم شبی را در کویر بخوابند. این کمپ که برخلاف کاروانسراهای قدیمی کویرها، نوساز و کاملا مجهز است، سه نوع امکانات اقامتی به شکل چادر، کومه کاهگلی و اتاق مردن دارد.

تجهیزات سرمایشی و گرمایشی موجود در کمپ به شما این امکان را می دهد که در هر فصلی به آن جا سفر کنید. همچنین امکانات تفریحی مانند رصد، دوچرخه سواری، موتور چهارچرخ، شترسواری و نیز بازدید از مزارع ارگانیک و مرکز پرورش شترمرغ، از سرگرمی های جنبی شما در این سفر خواهدبود.

رمل های کویری متین آباد هم در نزدیکی کمپ و در مجاورت روستای متین آباد واقع شده اند. یکی از ویژگی های جالب این کمپ، بهره گیری از انرژی های پاک (مانند انرژی خورشیدی) و همچنین سیستم بازیافت صحیح زباله است.

چطور برسیم: در آزادراه قم- کاشان- اصفهان، تقریبا 60 کیلومتر بعد از کاشان، خروجی ابیانه و «بادرود» را خواهیددید. آن جا از آزادراه خارج شوید و در همان ابتدا مسیر سمت راست را انتخاب کنید که از زیر آزادراه رد می شود و شما را به بادرود می رساند. در بادرود به چپ بپیچید و با توجه به تابلوهای راهنمای کمپ متین آباد. از «خالدآباد» و «دهباد» و «فمی» عبور کنید تا به روستای متین آباد برسید. جاده دو کیلومتری دسترسی به کمپ، خاکی است و کمی قبل از روستا و در سمت راست تان قرار دارد.

در این مقاله در وبسایت کایت به بهترین کویرهای ایران برای عاشقان آب‌وهوای دلچسب پاییز و زمستان کویر که به تماشای آسمان‌های پرستاره می‌شتابند میپردازیم . کویرهای زیادی در ایران وجود دارد که سالیانه در فصل‌های سرد و خنک سال به دور از گرمای دیوانه‌کننده فصل‌های گرم، آغوش خود را به روی علاقمندان به نجوم و ستاره‌شناسی و عکاسی از طبیعت باز می‌کند.
در ادامه مختصری توضیحات درباره بهترین کویرهای ایران برای شما خوانندگان آورده شده است. پیشنهاد می‌کنیم اگر به دنبال روشی راحت برای سفر به کویرهای ایران هستید، وارد صفحه تور کویرگردی ایران شوید.

کویر مرنجاب

کویر مرنجاب در فاصله 301 کیلومتری از تهران، 52 کیلومتری از آران و بیدگل اصفهان و 60 کیلومتری کاشان واقع شده است. از ویژگی‌های این کویر پرطرفدار می‌توان به آسمان زیبای پرستاره در شب‌هنگام، پوشش گیاهی و جانوری غنی، تپه‌های ماهور شنی بلند و رمل‌های بسیار مناسب برای پیاده‌وری اشاره کرد. جاذبه‌های گردشگری کویر مرنجاب دریاچه نمک حوض سلطان، چاه دستکن، جزیره سرگردان، کاروانسرای مرنجاب،  آفرودسواری و نیز بازدید از شهر زیرزمینی نوش‌آباد را شامل می‌شود.

2. کویر مصر

کویر مصر در روستای مصر از توابع خور و بیابنک اصفهان در 45 کیلومتری شرق جندق و 60 کیلومتری شمال خور واقع شده است. از ویژگی‌های این کویر پرحاشیه و دیدنی می‌توان به تپه‌های شنی منطقه امیرآباد، درختچه‌های گز، نخلستان‌های بلند و زیبا و شن‌‌های روان درحال‌تغییرشکل با وزش باد اشاره کرد. جاذبه‌های گردشگری کویر مصر، روستای فرحزاد، چشمه آب نیزار مصر، موتورسواری و شترسواری و روستای زیبای عروسان، میعادگاه عاشقان ستاره‌شناسی را شامل می‌شود.

3. کویر ریگ زرین

کویر ریگ زرین در 40 کیلومتری کویر بافق در استان یزد واقع شده است. از ویژگی‌های این کویر زیبا و فوق‌العاده می‌توان به شن‌های روان و ریز، مناظر تماشایی بی‌نظیر جهت ثبت تصاویر اینستاگرامی و نیز به کمک دوربین‌های دیجیتال اشاره کرد. جاذبه‌ گردشگری کویر ریگ زن، ارتفاعات حاجی‌آباد زرین در قسمت شمالی آن است که از انواع گنبدهای نمکی پوشانده شده است.

4. کویر زردگاه

کویر زردگاه در فاصله 100 کیلومتری از شهر دیهوک شهرستان طبس در استان خراسان جنوبی واقع شده است. از ویژگی‌های کویر زردگاه می‌توان به سرسبزی فوق‌العاده به علت وجود نخلستان‌ها و خانه‌های پلکانی روستای زردگاه اشاره کرد. جاذبه‌های گردشگری کویر زردگاه تماشای درختان خرما، پرتغال، نارنج، نارنگی و لیمو، چشمه آب گرم و استخر آب گرم را شامل می‌شود.

5. کویر ابوزیدآباد

کویر ابوزیدآباد در فاصله 35 کیلومتری از شهر ابوزیدآباد در نزدیکی شهر کاشان واقع شده است. از ویژگی‌های کویر ابوزیدآباد می‌توان به تپه‌های شنی زیبا و اسرار تاریخی‌اش اشاره کرد. جاذبه‌های گردشگری این مهد گویش‌های کهن ایران، قلعه کرشاهی، آب‌انبار صفوی، کاروانسرای صفوی،  شهر زیرزمینی نوش آباد و روستای گردشگری ابیانه را شامل می‌شود.

6. کویر خور‌ و‌ بیابانک

کویر خور و بیابانک در فاصله 399 کیلومتری استان اصفهان قرار دارد. از ویژگی‌های کویر خور و بیابانک می‌توان به اختلاف دمای بسیار زیاد بین روز و شب، شکل لانه‌ زنبوری کویری آن، ریگزارهای مصری و آسمان پرستاره‌اش اشاره کرد. جاذبه‌های گردشگری کویر خور و بیابانک، بزرگ‌ترین دریاچه فصلی نمک جهان و روستای ایرج چهار هزارساله را شامل می‌شود. 

7. کویر متین‌آباد

کویر متین‌آباد در جنوب شرقی کاشان و در نزدیکی شهر نطنز، بعد از روستاهای بادرود و خالدآباد واقع شده است. از ویژگی‌های کویر متین آباد، اولین اکوکمپ کویری ایران، می‌توان به تجربه بی‌نظیر و فوق‌العاده گردشگری، تماشای آسمان پرستاره شب و رمل‌های لغزنده اشاره کرد. جاذبه‌های گردشگری کویر متین‌آباد، شترسواری، تماشای مزارع پرورش اسب و شترمرغ، کمپ‌زنی در چادرها و اقامت در کومه‌ها را شامل می‌شود.

8. کویر حلوان، طبس

کویر طبس در استان خراسان جنوبی واقع شده و زیباترین بخش آن کویر حلوان است. از ویژگی‌های کویر حلوان می‌توان به ریگزارهای گسترده، باتلاق‌های نمکی و رسی در بخش‌های شرقی و شمالی، گذرگاه‌های زیبای برآمده از تلاقی کوه‌ها، ریگ‌ها و دره‌ها و مناظر بسیار زیبا و چشم‌نوازش اشاره کرد. از جاذبه‌های طبیعی کویر حلوان، می‌توان از معادن فراوان در آن نزدیکی یاد کرد.

9. کویر حاج علی قلیِ دامغان

کویر حاج علی قلی در استان سمنان و بخش جنوبی شهر دامغان واقع شده است. از ویژگی‌های کویر حاج علی قلی می‌توان به رودخانه، دره‌ای عمیق، شش‌ضلعی‌های زیبای دریاچه نمک، تپه‌های شنی و حوزه‌های باتلاقی مناسب کویرگردان و عاشقان عکاسی اشاره کرد. جاذبه گردشگری در نزدیکی کویر حاج علی قلی، روستای خورزان است.

10. کویر ورزنه

کویر ورزنه در فاصله 100 کیلومتری از شهر اصفهان واقع شده است. از ویژگی‌های کویر ورزنه می‌توان به ذره‌های طلای روان و تپه‌های شنی آن اشاره کرد. جاذبه‌های گردشگری کویر ورزنه، تالاب گاوخونی، تالاب قلعه قورتان، تماشای زیستگاه پرندگان کمیاب و اقامت‌ در اقامتگاه‌های کویری آن را شامل می‌شود. برای مشاهده اطلاعات تکمیلی در مورد این کویر، پیشنهاد می‌کنیم مقاله "راهنمای سفر به کویر ورزنه" را مطالعه فرمایید. همچنین در صورتی که تمایل دارید از قیمت تور این کویر مطلع شوید، وارد صفحه تور کویر ورزنه شوید.

11. کویر ریگ جن

و در پایان باید به کویر ریگ جن اشاره کرد که از اسمش، ترس و وحشت می‌بارد. این کویر را یکی از صعب‌العبورترین کویرهای ایران دانسته که علائمی از حیات در آن دیده نشده و در جنوب شرق گرمسار، عاری از سکنه و عناصر حیات است.
مردمان بومی منطقه کویر ریگ جن را نفرین‌شده می‌دانند و اعتقاد دارند هر کس به این کویر رفته، دیگر دیده نشده و مثلث برمودای ایران نام گرفته است!

کویر مصر

کویر مصر از جمله زیباترین کویرهای ایران است که در توابع استان اصفهان قرار گرفته است. این کویر که به دریای شنی نیز شهره است، کویر مورد علاقه منجمان است. آسمان صاف و پر ستاره مصر، هر ساله طبیعت گردان بسیاری را به سوی خود فرا میخواند اما چرا مصر به یک مقصد گردشگری بدل شده است؟ بسیاری معتقدند این کویر پس از اکران فیلم "خیلی دور خیلی نزدیک" رضا میرکریمی که داستان آن در روستای مصر روایت میشود، در میان گردشگران محبوب شده است. برخی دیگر نیز داستان های تاریخی که در پس نام این روستا وجود دارد را دلیل اصلی این شهرت میدانند.

جالب است بدانید روستای مصر قدمتی 100 ساله دارد. از قدیم نقل میشود که فردی به نام یوسف در این روستا زندگی میکرده و برای تامین آب مورد نیاز گوسفندان خود، چاهی در روستا حفر کرده بوده است. به همین جهت اهالی روستا نام "مزرعه یوسف" را بر ای سکونت گاه خود انتخاب کرده بودند. به مرور زمان این اسم به جهت عمق زیاد چاه حفاری شده به چاه دراز و پس از آن به مصر تغییر مییابد. چرا که سرگذشت این نام به نوعی روایت گر داستان حضرت یوسف (ع) در قرآن کریم بوده است.

از جمله تفریحات جذاب کویر مصر میتوانیم به پیاده روی، دوچرخه سواری، شتر سواری، رصد و تماشای آسمان، گشت با موتور 4 چرخ اشاره کنیم که برای تجربه تمامی آنها به 3 الی 24 ساعت زمان نیاز خواهید داشت. با این حال اگر مایل هستید شب را نیز زیر آسمان پر ستاره مصر بگذرانید، میتوانید از اقامتگاه های بومی کویر استفاده کرده یا در مکان های تعیین شده چادر بزنید. از آنجایی که روستای مصر در فاصله 700 کیلومتری شهر تهران قرار گرفته است برای دسترسی به آن میتوانید از تورهای گردشگری کمک بگیرید یا با تهیه یک بلیط اتوبوس به راحتی به این کویر پر رمز و راز برسید.

کویر مرنجاب

کویر مرنجاب از جمله دیگر کویرهای جذاب و دیدنی ایران است که در نزدیکی کاشان قرار گرفته است. این کویر نام خود را از ترکیب سه واژه مرد، رنج و آب وام گرفته است. علت این نام گذاری نیز مشقت و سختی ای بوده است که مردان این منطقه برای حفر چاه و قنات و رسیدن به آب شیرین متحمل می شده اند. بعدها این ترکیب سه گانه به کلمه مخفف ان یعنی "مرنجاب" تغییر یافته و به مقصدی برای آفرود سوران کشور بدل شده است. جالب است بدانید مرنجاب تنها 300 کیلومتر با تهران فاصله دارد و علیرغم ذات کویر گونه اش، از پوشش گیاهی و جانوری بسیار غنی ای برخوردار است. این ویژگی ها به علاوه های تپه های شنی بلند و آسمان زیبای این منطقه موجب شده است تا مرنجاب پر گردشگرترین کویر ایران باشد.

از جمله تفریحات جذاب کویر مرنجاب میتوانیم به امکان بازدید از کاروانسرای شاه عباسی و چاه تاریخی دستکن، پیاده روی بر روی شن های داغ، مسابقات آفرود، تماشای دریاچه نمک و گردش در جزیره سرگردان اشاره کنیم که برای تجربه تمامی آنها به 5 الی 24 ساعت زمان نیاز خواهید داشت.

کویر ورزنه

کویر ورزنه اصفهان دیگر کویر ایران است که گردشگری در آن را هرگز از یاد نخواهید برد. این کویر در 100 کیلومتری شرق اصفهان قرار گرفته است و به جهت امکانات فوق العاده تفریحی و اقامتی که دارد به یکی از بهترین مقاصد کویری برای سفر بدل گشته است. از جمله ویژگی های منحصر به فرد کویر ورزنه، تپه های طلایی و بلند آن است. تپه هایی که با هر وزش باد به شکلی متفاوت در می آیند و قصه گوی داستانی متفاوت از دل کویر می شوند. نزدیکی این کویر به شهر اصفهان موجب میشود تا گردشگرانی که از تهران عازم این مقصد دیدنی هستند، بتوانند به راحتی با تهیه یک بلیط هواپیما به اصفهان برسند و باقی مسیر تا کویر ورزنه را با خودرو بپیمایند.

از جمله تفریحات جذاب کویر ورزنه میتوانیم به شتر سواری، موتور چهارچرخ، آفرود، رصد آسمان، پیاده روی، شن سواری، پاراگلایدر و باگی سواری اشاره کنیم که برای تجربه تمامی آنها به 4 الی 24 ساعت زمان نیاز خواهید داشت. همچنین اگر مایل هستید شب را در کویر ورزنه سپری کنید، میتوانید برای اقامت از خانه های محلی یا اقامتگاه های بومگردی استفاده نمایید.

کویر ریگ جن

ریگ جن، سومین ریگ زار بزرگ ایران است که به جهت فضای اسرارآمیز و ترسناکی که دارد، مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. این کویر در جنوب سمنان و در منطقه مرزی این استان با استان اصفهان قرار گرفته است و یکی از رازآلودترین مناطق گردشگری ایران است. داستان ها و افسانه های بیشماری از این ریگ زار وجود دارد که در به شهرت رسیدن آن به عنوان یک مقصد گردشگری موثر بوده اند. بسیاری از گردشگران روایت کرده اند که هنگام پیاده روی و شن سواری در این کویر صداهای عجیب و غریبی شنیده اند که افراد محلی این صداها را متعلق به ارواح و شیاطین میدانند.


از جمله تفریحات جذاب کویر ریگ جن میتوانیم به امکان ماجراجویی در این منطقه، شن سواری و پیاده روی بر روی تپه های شنی و تماشای آسمان پر ستاره کویر اشاره کنیم که برای تجربه تمامی آنها به 4 الی 24 ساعت زمان نیاز خواهید داشت. در نهایت یادآور میشویم ریگ جن به طور خاص مقصدی برای کویر گردها و گردشگران حرفه ای است. به همین جهت توصیه می شود هرگز به تنهایی به این منطقه سفر نکنید و از تورهای ویژه گردشگری یا متخصصین کمک بگیرید.

کمپ کویری متین آباد

کمپ کویری متین آباد، بهترین مقصد کویر گردی برای گردشگران آماتور است. متین آباد اولین اکو کمپ طبیعی ایران است که در 10 کیلومتری جنوب شرقی کاشان قرار گرفته است. کویر گردان در این کمپ سختی زیادی را متحمل نمیشوند و می توانند در چادر، کومه و اتاق هایی که برای این منظور اماده شده اند، اقامت کنند. این کمپ بر خلاف سایر مناطق کویری ایرانی دارای کاروانسراهایی نوساز و مدرن است که امکانات متنوعی را در اختیار مهمانان خود قرار میدهند.

از جمله تفریحات جذاب کمپ کویری متین آباد میتوانیم به امکان بازدید از مزرعه های پرورش شتر، شترمرغ، مرغ، خروس و اسب اشاره کنیم. همچنین در متین آباد گردشگران میتوانند به شتر سواری، رصد آسمان، پیاده روی، شب نشینی و دوچرخه سواری بپردازند و از نزدیک شاهد پرورش گیاهان ارگانیک باشند که برای تجربه تمامی آنها به 24 الی 48 ساعت زمان نیاز خواهند داشت. در نهایت یادآور میشویم دسترسی به این مکان تفریحی، بسیار ساده است و از طریق اغلب پروازهای داخلی به مقاصد اصفهان یا کاشان ممکن خواهد بود.

مهمترین نکات در کویر گردی

اگر یکی از مناطق کویری ایران را به عنوان مقصد گردشگری انتخاب کرده اید، حتما به نکات زیر توجه کنید:

- لباس سبک و راحت بپوشید و برای شب پتوی مسافرتی و لباس گرم به همراه داشته باشید.

- بهتر است در قالب تورهای مسافرتی سفر کنید اما اگر تنها هستید حتماً نقشه یا جی پی اس به همراه داشته باشید.

- یک دستمال گردن یا شال مناسب همراه خود ببرید تا به هنگام مواجه با طوفان شن از آنها بهره بگیرید.

- هرگز از گروه جدا نشوید و به همراه داشتن مقداری آب اضافه را فراموش نکنید.